Цель:оценить вклад в науку и культуру выдающегося просветителя Казахстана, расширить представления студентов о значении личности Абая Кунанбаева как патриота, гражданина, поэта и мыслителя
Задачи:
• сформировать знания о жизни и деятельности выдающегося просветителя Абая Кунанбаева
• воспитывать патриотизм, гордость и интерес к событиям отечественной истории
• развивать образовательно–информационную и коммуникативную компетентность, умение работать в коллективе, развивать лидерские качества у студентов и умение оценивать себя и друг друга, диалоговую речь.
Ход мероприятия:
Жүргізуші:
Құрметтіәдебиетсүйерқауым! Қазақтыңбіртуарұлдарыныңбірі, данышпанақын, ойшыл, дана ғұламаларыныңбірі, қазақәдебиетініңшоқтығыбиікірітұлғасы Абай Құнанбайұлының«Дана Абай, дара Абай» аттыәдеби-музыкалықкешіміздіашықдепжариялаймыз.
Ведущий: Символ казахского народа — Абай Кунанбаев
У каждой нации есть свой «сын». Это человек, которого глубоко почитают, цитируют и ставят в пример. Гордостью казахского народа стал великий поэт-просветитель, основоположник письменной казахской литературы и мыслитель – Абай Кунанбаев. Мечтою поэта было увидеть свой народ просвещенной, развитой и независимой нацией. Во благо своим идеалам, поэт посвятил всю свою жизнь, за что сейчас ему благодарны миллионы потомков.Приветствуем вас на нашем литературном вечере «Дана Абай, дара Абай»
Жүргізуші:«Өлең сөздің патшасы, сөз сарасы» айдарын Абайдың табиғат лирикасынан бастайық.
Вед:Одно из наиболее значимых мест в творчестве Абая занимают стихи о временах года.
Қыс:Ақкиімді, денелі, ақсақалды,
Соқыр, мылқау, танымастіріжанды.
Үсті-басы аққырау, түсісуық,
Басқанжерісықырлап, келіпқалды.
Көктем:Жазғытұры қалмайды қыстың сызы,
Масатыдай құлпырар жердің жүзі.
Жан-жануар, адамзат анталаса,
Ата-анадай елжірер күннің көзі.
Лето-София
День июля летний пришёл.
Где подснежник рос одиноко
Снова стебли травы большой
Всё покрыли. В пыли дорога.
Осень-Радмир
Журавли в теплый край вереницей летят
Голодают верблюды и грустно глядят
Приуныли аулы-куда ни пойдешь,
Не услышишь веселого смеха ребят
Старики над остывшей поникли золой
Молча слушают ветер,холодный и злой
Рыщут по степи,ищут в норах мышей
Дома косточки им не дадут ни одной
Жүргізуші: «Ұлы ақын - Абай ата»
Абай атам-данышпан, ұлыақын,
Қазақхалқынтанытқанәлемгеайқын.
Елін, жерін, Отанынәнгеқосып,
Өлеңімен жырлаған халқын жақын.
Орыс халқы мақтанса Пущкин менен,
Абай атам-ұлы ақын, еңбегі ерен.
Қос ақынның оқысаң өлеңдерін,
Махаббатың артады елге деген.
ВЕД: «Абай ата»
Ата сөзі- қазақтың бойтұмары,
Оқысаң, ашылады ой тұманы.
Қиналсаң, ақыл қосып ақылыңа,
Жырларында жанашыр ой тұрады.
Қазаққа бөлек екен Абай орны,
Талапшыл, қанағатшыл, тереңойлы.
Өнер-білім, ғылымды қадірлеумен
Қазақ елін ақиқат жолға қойды.
Жүргізуші:Ортаға қонақтарымызды шақырайық. «Тұмар» тобының
Вед:Приглашаем наших гостей ,встречайте мамы и бабушки наших воспитанников.Они расскажут немного о поэте и споют песню «Айттым саган ,Қаламқас»
Жүргізуші:. Абай Құнанбайұлы қазақ халқының маңдайына біткен жарық жұлдызы. Туған елінің мәңгі үлгі тұтар бірегей тұлғасы. Замана көшін алға сүйреп, өз дәуірінің тамырын басып қалам тербеген арда азаматы. Абай халықтың жоғын жастанып, кемел жолға бастар жолды іздеді. Сол жолда аянбай тер төгіп, өз заманының сипатын, халқының сол кездегі жағдайы мен психологиясын, жеке адам бойындағы жақсы не жаман ниеттерді, өзінің дүниетанымында бейнеледі. Артына қалдырған мол мұрасы қазақ мәдениеті мен әдеби тілінің дамуына үлкен ықпал жасады.
Вед: Больше всего на свете, больше собственной жизни Абай Кунанбаев любил свой народ. Все думы и помыслы великого мудреца были посвящены будущему страны казахов. Предвидя наступление нелегких, подчас тревожных времен, Абай оставил своим потомкам слова напутствия, которые составили целую книгу – «Қарасөздер – Слова назидания»
Жүргізуші: Балалар және жасөспірімдер кітахнасының кітапханашысы Ахметкалиева Камар Нигыметовнаны қарсы алайық.
Вед: Наш следующий гость представитель библиотеки ,библиотекарь Ахметкалиева Камар Нигыметовна.
Жүргізуші:Жүрегін шырақ етіп жандырған кім?
Жырымен жан сусынын қандырған кім?
Өзіне –өзі орнатып ескерткішті,
Мұрағып, кейінгіге қалдырған кім?
Ерте оянып, ойланып, ержеткен кім?
Талабын тас қияға өрлеткен кім?
Құбажан, құрбақан құм, құла қырда
Өлеңнің бесігінде тербеткен кім?- ақын әндерін бүгінгі таңда сүйсіне орындап жүрген тәрбиеленушіміз бірі Қайрат Аружан «Көзімнің қарасы» әнін орындауға шақырамыз
Вед: Будучи не только поэтом, но и композитором, глубоким знатоком и ценителем казахской народной музыки, Абай создал ряд мелодий, главным образом для своих стихов. Абай говорил, что с песней казах открывает дверь в мир и она же его вечный спутник жизни. Что бы не происходило в жизни у казаха – радость ли, горе – он изливает свою душу в песне.Стихи Абай Кунанбаев переложил на музыку, а песня на его стихи «Көзімің қарасы» («Ты зрачок глаз моих», перевод М. Петровых) стала народной.
Песня в исполнений Қайрат қызы Аружан «Көзімнің қарасы»
Жүргізуші:Абай Құнанбаев түрлі тақырыптарға жазған: махабат, табиғат, жалпы өмірдің шындығы мен өмірмен байланысты жағдайлар туралы.Абай Құнанбаев әр қазақтың жүрегінде мәңгілікке қалады
Вед:Музыка и поэзия – едва ли не самые ценные жемчужины человеческой культуры и сейчас мы с вами услышим прекрасные стихи Абая Кунанбаева.
Чтецы дети
1.Абай жыршы,қлы ақыны елімнің-Мансұр
Жырға қосқан сұлулығын жерімнің
Абай сыншы-жақсыменен жаманның
Қайғы зарын жырлай білген даламның
2.Абай-мұра ,ұрпақтан-ұрпақ жалғаған-Нұртас
Білім,еңбек,еркіндіктіарман ғып,
Жас қауымға сабақ етіп жырлаған
3.Абай дана,Абай-дара қазақта,
Оқылмаған ұлы Абайды қазақ па?
Қазақ даңқын асқақтатқан алемге
Абай теңдес ақын болмас қазақта-Бекжан
Ведущий: Абай Кунанбаев - великий поэт казахского народа, философ – гуманист, композитор, ювелирный мастер художественного слова. Он родился 10 августа 1845 года в Семипалатинской области на склонах гор Шынгыстау, недалеко от источника Каскабулак. Изначально поэту дали имя Ибрагим. Говорят, что наречению поэта таким именем предшествовал вещий сон его отца – Кунанбая. Во сне тот увидел великого представителя племени тобыкты – мыслителя и философа Аннет баба, который произнес имя Ибрахим.
Байкөкше: Олай болса Барлас ақын «Қобыланды батыр» жырын
жырлап берсін.
Барлас :«Қобыланды батыр»жырынан үзінді оқиды.
Рахмет айтып барлығы сахнадан шығып кетеді.
Вед: В этом году великому мыслителю исполняется 175 лет. И несмотря на стремительно летящее время его имя будет запечатлено в вечной памяти нашего народа. Произведения Абая Кунанбаева, его труды вдохновляют молодое поколение на служение своему государству, находя глубокий отклик в их сердцах.При коротком звучном имени Абай перед взором встает бескрайняя казахская степь…Топот копыт… Глухая песнь домбры… (слайд Абай на фоне степи
Наши маленькие таланты представляют вашему вниманию казахский танец «Домбыра»
ЖҮРГІЗУШІ: Жүрегімнің түбіне терең бойла,Мен бір жұмбақ адаммын, оны да ойла.Соқтықпалы, соқпақсыз жерде өстім,Мыңмен жалғыз алыстым, кінә қойма, - деп жырлайды ақын өз өлеңінде. Біздің арамызда да ақынның шығармашылығын айтатын балаларды ортамызға шақырайық.
Вед:Имя гениального сына степи, великого поэта казахского народа, мыслителя, ученого, композитора Абая в наше время известно всему миру. Стихи и песни, философские воззрения, слова и мысли его находят отклик в сердцах людей своею человечностью, любовью, глубиной.
Нұрасыл
Көзімнің қарасы
Көңілімнің санасы
Бітпейді ішімде
Ғашықтың жарасы
Қазақтың данасы
Жасы үлкенағасы
Бар демес сендей бір
Адамның баласы
Сұр бұлт түсі суық қаптайды аспан,-Айдария
Күз болып, дымқыл тұман жерді басқан.
Білмеймін тойғаны ма, тоңғаны ма,
Жылқы ойнап, бие қашқан, тай жарысқан.
Жасыл шөп, бәйшешек жоқ бұрынғыдай,
Жастар күлмес, жүгірмес бала шулай.
Қайыршы шал-кемпірдей түсі кетіп,
Жапырағынан айрылған ағаш, қурай
Сын мой подрастешь и ты-Роман
Взлетишь на крыльях мечты
Выше облаков,возможно взойдешь ты
Да сбудутсятвои чудесные сны
Вед:Абай Құнанбаев қазақ әдебиеті поэзиясындағы шоқтығы биік, дара да, дана тұлға. Абай қазақ поэзиясының өсіп, гүлденіп, жаңа сапаға жетуіне орасан зор еңбек етті. Ақын жас ұрпаққа терең ойға толы алуан өлеңдер үлгісін қалдырды.! Құлақтан кіріп, бойды алар,Әсем ән мен тәтті күй.Көңілге түрлі ой саларӘнді сүйсең, менше сүй.
«Балауса» тобының орындауында ән: «Желсіз түнде жарық ай»Песня в исполнений старшей группы «Балауса»- «Желсіз түнде жарық ай»
Кейінгіұрпақ жырын жаттап қанықты,
Кім білмейді Абай сынды Алыпты?
Нұрын шашып, бағын ашып қазақтың
Абай атын кім әлемге танытты?
Вед:Мы заканчиваем наш литературный вечер, благодарим гостей и участников.
Мы с вами живем в свободном Казахстане, мы обрели свободу, и каждый из нас, должен не уронить чести, не разочаровать тех, кто судит о нас по Абаю. А чтобы не разрушить это представление о нас с вами, читайте Абая, учитесь у него высокой культуре и не позабудьте уроков добра и человечности, которые нам преподал Мастер слова
