Поиск статей:
ESI
Рейтинг:
ID: ESI1782

Білімнің негізгі нәрі бастауышта

 

                                                               Білімдіден сөз тыңдасаң, күш тасыр.

                                                               Үйренгенді желге ұшырмай, іске асыр.

                                                                                                Махмұд Қашқари

     Бастауыш білімнің ең маңызды міндеті - оқушыларға белгілі бір берік білім мен дағдыларды беру. Оқыту қабілетіне білімді меңгеруге байланысты бірқатар дағдылар кіреді: оқу, жазу, қоршаған дүние құбылыстарын бақылау, ойлау, өз ойын сөзбен жеткізе білу. Бұл дағдылар, бейнелеп айтқанда, онсыз білім алу мүмкін емес құрал. Бастауыш сыныптарда балаларды оқытуға дайындық кезінде балалардың нені терең есте сақтауы керек екенін нақты анықтауға және олардың не істей алуы керектігін есте сақтауға тырысу керек. Бірақ мұнымен бастауыш білімнің міндеттері таусылмайды. Бастауыш сыныптарда мұғалімнің баламен айналысатынын бір сәт естен шығармауымыз керек.Қазіргі қоғамда адам бойында білім алу, шығармашылықпен ойлау, өз бетінше шешім қабылдау, белсенділік, ұтқырлық, шығармашылық сияқты қасиеттер болуы керек. Бұл қасиеттерді қалыптастыру білім берудің бастауыш сатысынан басталады. Бастауыш мектеп – білім берудің бастапқы кезеңі. Құзырлы тұлғаның іргетасын қалыптастыру дәл осы жерде жүзеге асады. Бастауыш мектеп жалпы білім беру дағдылары мен оқу іс-әрекетінің негізін қалайтындықтан, адамның жалпы білім беретін мектепте, содан кейін одан әрі білім алуын жалғастыру үшін негіз құруға бағытталғандықтан, сол негізгі құзыреттерді қалыптастыру бастауыш деңгейде болып табылады. өмір бойы білім алудың негізін құрудың маңызы зор. Бастауыш білімге қатысты құзіреттілік мыналарды білдіреді: іздену – қоршаған ортаны сұрау, мұғаліммен кеңесу, ақпарат алу; ойлау – қарым-қатынас орнату, белгілі бір мәлімдемеге сыни көзқараспен қарау, мәлімдемеде позицияны алу және өз көзқарасын дамыту; ынтымақтасу – топта жұмыс істей білу, шешім қабылдау, келіспеушіліктер мен жанжалдарды шешу, келіссөздер жүргізу, өз міндеттерін орындау; іске кірісу - топқа немесе командаға кіру, үлес қосу, жұмысты ұйымдастыру; бейімделу – ақпарат пен коммуникацияның жаңа технологияларын қолдану, қиындықтарға табандылықпен қарсы тұру, жаңа шешімдерді табу. 1 – 4 сыныптарда тұлғаның қалыптасуы жүзеге асады. Әрине, бұл процесс бастауыш сынып біткенше аяқталмайды, бірақ дәл осы жылдар адам өмірінің ең қызу кезеңін құрайды. Бұл кезеңде бала өмірге одан әрі енуге дайындалып қана қоймай, одан әрі табысты оқу үшін білім мен дағдылардың қорын жинақтауға міндетті. Ол рухани бай өмір сүруі керек. Бастауыш сыныптағы білім беру жылдары - бұл бала бүгінгі күні бай өмір сүрсе, тек білімді меңгеруге дайындалып қана қоймай, бос әңгіме емес, нақты нәрсе болатын адамгершілік, интеллектуалдық, эмоционалдық, физикалық, эстетикалық дамудың тұтас кезеңін құрай біледі деген сөз. Еліміздің мектептерінде мыңдаған үздік бастауыш сынып мұғалімдері бар. Олардың әрқайсысы балаға білімнің шамшырағы ғана емес, ең алдымен осы ұғымның шын мағынасында ұстаз, өмір ұстазы. Бастауыш білім оқушыға берік білім шеңберін беруі керек. Бұл мәселедегі кез келген екіұштылық пен белгісіздік бастауыштағы білімді  ғана емес, кейінгі білім беру буындарын да әлсіретеді. Балаға берілуі қажет білім, білік, тәжірибелік дағдылардың ауқымы нақты белгіленбеген мектеп жоқ. Көптеген мектептердегі білім берудің бастапқы буынының күрделі кемшіліктерінің бірі - мұғалімнің баланың бірінші, екінші және т.б. оқу жылдарында қандай ережелерді, анықтамаларды терең түсініп, есте сақтауы керек екенін, қандай сөздерді есте сақтау керектігін жиі ұмытып кетуі.Бұл білім беру жүйесіндегі ең өрескел қателік болып табылады.Жалпы қорыта келгенде баланың ары қарай дамуы,алдағы уақытта білім кеңістігінің кеңеюі, мектеп табалдырығын аттап келгендегі бастауыш білімі мен байланысты болғандықтан оған әр ұстаз мұқият болуы қажет.

89 0
Шахризат Сатибекова, Бұрма тірек мектебі ресурстық орталығының бастауыш сынып мұғалімі Ұлы Дала Ұстазы № 002216
Оставить комментарий

Подтвердите что вы не робот - [] *: