«Тәрбиесіз берілген білім – адамзаттың хас жауы»
Әл-Фараби
Заман дамуымен қатар бала тәрбиесі де даму үстінде,тіпті баланы тәрбиелеудің бірнеше түрлері бар оған жеке тоқталып,нақтылап өтсек болады.Себебі заманға қарай бейімделген балалардың да сұранысы жоғарылауда.Алайда тәрбие әрқашан ата-ананың қолында.Бірі балаларын балабақшаға беріп тәрбиешілерге сенім артса,ал келесі бір ата-ана үйдегі
ата-әженің берер тәрбиесіне көбірек сенім артады өйткені бұлда бір заңдылық.Бала қайда тәрбиеленсе де ең бастысы ертеңгі күні дені сау сауатты да саналы болып өсуі басты қағида.Баланың тәртіпті де тәрбиелі болып өсуі жақсы әке-анасына байланысты дейміз,алайда жақсы деп отырған сұраққа әркім әр-алуан жауап береді.
Мысалы болашақ ата-аналар арнайы әдебиеттерді оқу арқылы немесе білім берудің арнайы әдістерін меңгеру арқылы жақсы болуға болады деп ойлайды. Педагогикалық-психологиялық білім керек екені сөзсіз, бірақ білімнің өзі жеткіліксіз. Ешқашан күмәнданбайтын, өзінің дұрыс екеніне сенімді, балаға не қажет екенін және оның не істей алатынын әрқашан нақты білетін, кез келген уақытта дұрыс нәрсені қалай істеуге болатынын білемін деп айтатын ата-аналарды жақсы деп атауға бола ма? және әртүрлі жағдайларда өз балаларының мінез-құлқын ғана емес, сонымен бірге олардың болашақ өмірін де абсолютті дәлдікпен болжай ала ма? Үнемі мазасыз күдікпен келіп, баланың мінез-құлқында жаңалық кездескен сайын адасып, жазалауға болатын-болмайтынын білмей, теріс қылығы үшін жазаға жүгінген ата-аналарды жақсы деп атауға бола ма?деген секілді сын-сауалдарға жауап іздейтін ата-аналар қатары көп. Баланың мінез-құлқындағы күтпеген барлық нәрсе оларда қорқыныш тудырады, оларға биліктен ләззат алмайтын сияқты көрінеді, кейде олар өз балаларының оларды жақсы көретініне күмәнданады. Балаларының белгілі бір жаман әдеттерінен күдіктенеді, олардың болашағына алаңдайды, олар жаман мысалдардан, «көшенің» жағымсыз әсерінен қорқады, балаларының психикалық денсаулығына күмәнданады.Қыз баланың да ұл баланың өмірінде өсиетті сөздер мен тәртіп дисциплинасын қатар ұстанып өсірудің маңызы өте зор.
Алайда қатаңдық пен тәртіпті жиі ұстанамыз деп балаға деген махаббат беруді ұмытып кетпеу керек. Ата-ана махаббаты – адам денсаулығының, тәні мен жан саулығын сақтаудың қайнар көзі және кепілі.
Сондықтан ата-ананың ең бірінші және басты міндеті – балада оның сүйіспеншілігі мен қамқорлығына деген сенімін қалыптастыру. Ешқашан, ешбір жағдайда, бала ата-ана махаббатына күмәнданбауы керек. Ата-ананың барлық міндеттерінің ең табиғи және ең қажеттісі - балаға кез келген жаста сүйіспеншілікпен және ілтипатпен қарау.
Кей ата-аналар ешбір жағдайда балаларға сүйіспеншілік танытпау керек деп санайды, егер бала өзін жақсы көретінін жақсы білсе, бұл бүлінуге және өзімшілдікке әкеледі деп есептейді. Бұл тұжырымды үзілді-кесілді жоққа шығару керек.Тұлғаның осы жағымсыз қасиеттерінің бәрі сүйіспеншіліктің жетіспеушілігінен, белгілі бір эмоционалдық тапшылық туындағанда, бала өзгермейтін ата-ана мейірімінің берік іргетасынан айырылған кезде пайда болады.Сол себептен баланың тәрбиесінде барлық әрекет өз мөлшерімен болуы қажет.
