Поиск статей:
ESI
Рейтинг:
ID: ESI1350

Қазақ тілі мен әдебиетін оқыту: мәселелері және бүгінгі күннің ерекше ұстанымдары

   Білім - бұл адамды тәрбиелеу мен оқытудың жүйесі, сонымен қатар алынған білімнің, дағдылардың, көзқарастардың, құндылықтардың, функциялардың, тәжірибе мен дағдылардың жиынтығы. Қазіргі білім берудің мақсаты - Қазақстан Республикасының қоғамдық -саяси өміріне тиімді қатысуға дайын бәсекеге қабілетті тұлғаны дайындау. Қазіргі заманғы білім берудің міндеттері - қазақстандық патриотизмге, адам құқықтары мен бостандықтарын құрметтеуге тәрбиелеу, табысты және тиімді қызметке дайын құзыретті, белсенді, шығармашыл жеке тұлғаны қалыптастыру.Педагогикалық тәжірибеде «оқытудың белсенді әдістері мен формалары» термині бұрыннан қолданылып келеді. Ол оқушылардың оқу әрекетінің жоғары деңгейіне жететін педагогикалық технологиялар тобын біріктіреді. Қазіргі білім беру ғылымы оқу үрдісінде ең маңыздысы - әр оқушының жеке басының дамуы, оның белсенділігін қамтамасыз ететін педагогикалық технологияларды құру қажеттілігі туындаған сәтке жақындады. Оқушы өз жұмысының жаңа нәтижелерін алуға және болашақта оларды тәжірибеде табысты қолдануға ұмтылатындай оқу жағдайын жасау қажет. Бүгін біз оқушыларды не күтіп тұрғанын ойламай тұра алмаймыз. Болашақ олардан тек таңдаған мамандығы бойынша ғана емес, сонымен қатар заманауи технологиялар саласында да үлкен білім қорын талап ететіні белгілі. Бүгінгі таңда ұсыныстардың көпшілігі ең аз компьютерлік білімді қажет етеді, сондықтан мамандарды дайындау кезінде қазіргі ақпараттық технологиялардың біздің өмірімізге тереңірек еніп жатқанын ескеру өте маңызды. Қазіргі мектеп мұғалімнен кәсіби деңгейін жоғарылатуды талап етеді, атап айтқанда, сабақта оқушылардың іс -әрекетін ұйымдастыруды таңдауда. Қазақ тілі объективті түрде мектептегі ең күрделі пәндердің бірі болып табылады және көптеген мектеп оқушыларына қиындық туғызады. Сонымен бірге әр сыныпта осы пәнге бейімділігі айқын оқушылардың белгілі бір саны бар. Мұғалімнің алдында оқуды ұйымдастырудың неғұрлым икемді формаларын табу міндеті тұр. Мен өз жұмысымда ойын технологиялары, топтық технологиялар, денсаулықты сақтау технологиялары, компьютерлік технологиялар, тұлғаға бағытталған технологиялар сияқты педагогикалық технологияларды қолданамын.

Бірінші түрі - топтық жұмыс. Негізгі педагогикалық ереже: - оқушыларды күшті және әлсіз деп жіктеу емес, балалардың бірлескен оқу әрекеті әдісімен өзара жаттығуын ұйымдастыру. Міндеттері: Әр оқушыны танымдық қажеттіліктердің қалыптасуы мен дамуын қамтамасыз ететін іс -әрекеттерге қосу, т.а. мұндай тапсырма әзірленуде, және оқушы жұмысты жеңе алатындай әдістеме. Сынып 2-3 топқа бөлінеді. Топтағы балалар әр түрлі даму деңгейінде ұйымдастырылады. Топтар тапсырмалар алады. Тапсырмаларды әркім орындайды, ал бір -біріне сұрақ қойылады, ал мықтылар әлсіздерге көмектеседі. Осылайша, барлық оқушылар сабақтың негізгі мақсатына жетуге барлық пайдалы уақыттарын жұмсады.

Мен сабақтарда денсаулық сақтау технологиясына үлкен мән беремін. Міндеттері: Оқушыға шаршауды, үмітсіздікті, қанағаттанбауды жеңуге көмектесу. Оқушылардың мұғалімнің эмоционалды көңіл -күйін түсіру қабілеті дамыған, сондықтан сабақтың алғашқы минуттарынан бастап сәлемдесу арқылы мейірімділік атмосферасын, эмоционалды позитивті қатынасты қалыптастыру қажет. Сабақта мен невроздарға, бассүйекішілік қысымға пайдалы әсер ететін көзге арналған ең қарапайым жаттығуларды қолданамын. физикалық минуттар, жаттығулар - қуаттандырғыштар (бұл қысқа жаттығулар, бұл сыныпты, топты сабақтың басында жаттығуларға дайындау, немесе сабақ кезінде сыныптың және әр оқушының энергиясын қалпына келтіру), нүктеге әсер ету .

III. Мен ойын технологиясын ұғымдарды меңгеру, тақырыпты зерттеу, жаңа материалды түсіндіру және бекіту кезінде, сөйлеу әрекетінің ауызша түрлерін үйрету кезінде қолданамын. Ойын технологиясының міндеттері: Оқушылардың коммуникативтік белсенділігін арттыру; балалар арасындағы рөлдерді дұрыс бөлу, өйткені олардың сөйлеу дайындығы әр түрлі; материалдың ассимиляциялану сапасына және ойын нәтижесіне әсер етуі мүмкін өзара көмек жағдайын, белсенді вербальды қарым -қатынасты, оқушылардың эмоционалды жағдайын құру. Мен өз жұмысымда сабақ-экскурсия, сабақ-саяхат, сабақ-ойын сияқты дәстүрлі емес сабақ түрлерін қолданамын. Ойын барысында оқушылар ұсынылған жағдайды еркін меңгереді, импровизация жасай алады. Олардың сабаққа деген қызығушылығы жоғарлайды. 

 IV. Компьютер - оқу үрдісіндегі маңызды және жаңа құралдардың бірі. Оны қолдану жаңа ақпараттық технологиялардың пайда болуына ықпал етті. Компьютерлік технологиялар қазақ тілін оқытудың негізгі әдістерін енгізуге мүмкіндік береді: білімді көрсету, түсіндіру, түзету, бағалау. Қазақ тілі сабақтарында компьютерді қолдану мыналарға көмектеседі: 1) оқылатын тілдік құбылыстарды оқытуды көрнекі түрде бейнелеуге, 2) мақсатты тілде сөйлеу дағдысын қалыптастыруға. 3) білімді бақылау, дағдылардың қалыптасуының белгілі бір дәрежесі. Мен екі интерактивті сабақ әзірлеп өткіздім.

 Жұмыстың бұл түрін ұйымдастырудағы міндет - инновациялар ағымында дұрыс шарлау, сабақтың әр кезеңінде оқу материалын ұсынудың ең оңтайлы нұсқасын таңдау. Мұндай жаңашылдықтың бір жолы мен дидактикалық материалдардың әр түрінің дамуы мен қолданылуын көремін, олардың жасалуы оқулықтардың тапсырмаларындағы шектеулердің орнын толтыруға, шығармашылықты арттыратын білім беру формаларын әртараптандыруға мүмкіндік береді.   Оқушылар өздерінің жаңа нәрселерді үйренетінін, есте сақтағанын, шығармашылық қабілеттерін көрсететінін байқамайды. Интеллектуалды дағдыларды мақсатты дамытудың тиімді әдістерінің бірі - «Сын тұрғысынан ойлауды дамыту» технологиясын қолдану. Бұл технология білімнің әр түрлі саласында үнемі өсіп келе жатқан және үнемі жаңартылып отыратын ақпараттық ағынмен жұмыс істей білу сияқты білім беру нәтижелеріне қол жеткізуге мүмкіндік береді; басқаларға қатысты өз ойын (ауызша және жазбаша) анық, сенімді және дұрыс жеткізе білу; әр түрлі тәжірибені, идеялар мен қабылдауларды түсінуге негізделген өзіндік пікірді дамыту мүмкіндігі; мәселелерді шеше білу; оқумен өз бетінше айналысу мүмкіндігі (академиялық ұтқырлық); ынтымақтастық пен топта жұмыс жасай білу; басқа адамдармен конструктивті қарым -қатынас орнату мүмкіндігі. Бұл технологияны қолданудағы сабақтың негізгі кезеңдері - бұл сынақ, түсіну, рефлексия кезеңі. Қиындық кезеңінде әр түрлі әдістерді қолдана отырып (жеке / жұптық / топтық жұмыс; миға шабуыл; мазмұнды болжау; проблемалық мәселелер және т.б.) негізгі кезеңге дайындық жүргізіледі. Осылайша, бұрын алынған білім сана деңгейіне жеткізіледі. Енді олар жаңа білімді меңгерудің негізі бола алады, бұл оқушыларға жаңа ақпаратты бұрын белгілі және саналы түрде тиімдірек байланыстыруға, жаңа ақпаратты түсінуге сыни тұрғыдан қарауға мүмкіндік береді. Түсіну кезеңінде, оқушы жаңа ақпаратпен немесе идеялармен байланысқа түскенде, ол өзінің түсінігін қадағалауды үйренеді және олқылықтарға назар аударады, оларды болашақта түсіндіру үшін түзетеді. Барлығы бұл сөздердің мағынасын қалай тапқаны, оған қандай белгілер оған көмектескені туралы айтады. Мұндай жұмыс психикалық қызметтің белгілі бір әдістерін қолданудың тиімділігін талдауға мүмкіндік береді. Рефлексия кезеңінде оқушылар жаңа білімдерді бекітіп, жаңа түсініктерді енгізу үшін өз ойларын белсенді түрде қайта құра отырып, сабақта алған білімдерімен байланысы туралы ойлайды. Студенттер арасындағы белсенді пікір алмасу оларға әр түрлі көзқарастармен танысуға мүмкіндік береді, әңгімелесушіні мұқият тыңдауға және өз пікірін дәлелдермен қорғауға үйретеді. Рефлексияның соңғы кезеңі алынған білімді, дағды мен дағдыны шығармашылықпен қолдануды білдіреді. Осылайша, қазақ тілі сабақтарында жаңа технологияларды қолдану пәнге деген қызығушылықты қалыптастырады, танымдық және ақыл -ой белсенділігін, шығармашылықты белсендіреді, байқауды дамытады

259 0
Данара Момышова, Прогресс политехникалық колледжінің директоры Педагог зерттеуші Ұлы дала ұстазы № 001570
Оставить комментарий

Подтвердите что вы не робот - [] *: