Маған бүгін керек емес ертегі, 

Ертегіні балам өзі шертеді. 

Тарих керек – іргетасы қазақтың, 

Іргетассыз қаланбайды ертеңі. 

(Қадыр Мырза Әлі)

    «Мемлекеттік идеологияның бізге аса қажет бір ірі бұтағы, қомақты тармағы – халықты, ұрпақты патриотизмге, отаншылдық, елжандылық рухқа елді, жерді сүюге, қорғауға жұмылдыру» - деп айқын жол көрсеткен Елбасымыз Н.Ә.Назарбаев. Ел өмірінің тікелей жалғастырушысы, еліміздің тірегі, мызғымас болашағы біз,  жас ұрпақтар.

Ар – намысты қорғауға, Отанға тіреу болуға, адамгершілік пен имандылыққа дағдыланып келеміз.  Ол – елжандылық рухын көтеру. Осындай халықшылдық идея, елжандылық сезім жастардың жүрегінен терең орын алып, оларды белсенді іс – әрекетке тәрбиелейді. Осы мақсатта туған елінің, жерінің қадір – қасиетін ұғындыру, туған жер тұлғаларына деген құрметтерін арттыру мақсатында мен өз жұмысымды бастадым.  Нәтижесінде туған ел, жер тарихы жайлы біраз мағлұматтар жинақтадым. Жұмысымыз ілгерілеп, табыстарымыз молдау болса, мектепте мұражай қорын да ашу көзделіп отыр.

ІІ. Негізгі бөлім

Қазақстанның мемлекеттік наградалары

Ең жоғары наградалар

· Алтын Қыран ордені

· Халық Қаһарманы 

Ордендер

· «Отан» ордені,

· «Даңқ» ордені (2 дәрежелі),

· «Айбын» ордені (3 дәрежелі),

· «Парасат» ордені,

· «Достық» ордені (2 дәрежелі),

· «Құрмет» ордені

· «Барыс» ордені (3 дәрежелі)

Медальдер

· «Ерлігі үшін»,

· «Жауынгерлік ерлігі үшін»,

· «Ерен еңбегі үшін»,

· «Шапағат» медалі,

Атақтар

· «Қазақстанның халық ақыны»,

· «Қазақстанның халық әртісі»,

· «Қазақстанның халық жазушысы»,

· «Қазақстанның ғарышкер-ұшқышы»,

· «Қазақстанның еңбек сіңірген артисі»,

· «Қазақстанның еңбек сіңірген ғылым және техника қайраткері»,

· «Қазақстанның еңбек сіңірген қызметкері» деген құрметті атақтар бекітілген.

1999 жылы 26 шілдеде қабылданған «Қазақстан Республикасының мемлекеттік наградалары туралы» заң күші бар Жарлығына өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы" ҚР-ның арнаулы заңына сәйкес «Қазақстанның ғарышкер-ұшқышынан» басқа құрметті атақтардың орнына «Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткері» атағы белгіленді. Бұл құрметті атақ көрнекті мемлекет және қоғам қайраткерлеріне, ғылым, мәдениет, өнер, өндіріс және әлеуметтік сала өкілдеріне республикаға сіңірген зор еңбегі үшін беріледі.

Белгілер

Дүниеге көп бала әкеліп, оларды тәрбиелеп өсірген Аналарға келесідей белгілер тапсырылады:

· «Алтын алқа»,

· «Күміс алқа»

Грамоталар

Қазақстан Республикасының Құрмет Грамотасымен экономикадағы, оқу-ағарту ісіндегі, әскери және өзге мемлекеттік, қоғамдық қызметтегі елеулі жетістіктерге жеткен азаматтар, сондай-ақ, халықтар арасындағы достық пен ынтымақтастықты нығайтуға ықпал еткен шығармашылық ұжымдар марапатталады.

Қылмыстық іспен сотталған адамдар заңда белгіленген негізде және тиісті тәртіппен соттың ұсынуы бойынша ҚР Президентінің бұйрығымен наградасынан айрылады.

Заңсыз сотталған және толық ақталған азаматтардың мемлекеттік наградаларын соттың шешімімен ҚР Президенті қайта қалпына келтіреді.

Ескертулер

ҚР-ның орденін, медалі мен құрметті атаққа берілетін белгісін сатып алу, сату, айырбастау немесе өзгедей өтеуге беру, сондай-ақ, мемлекеттік наградаларға қатысты басқа заңсыз іс-әрекет жасау заң бойынша жауапқа тартылады. Бұл орденмен ҚР-ның мемлекеттігі мен егемендігін нығайтуға, бейбітшілікті, қоғамның топтасуы мен Қазақстан халқының бірлігін қамтамасыз етуге, мемлекеттік, өндірістік, ғылыми, әлеуметтік, мәдени және қоғамдық қызметке, халықтар арасындағы ынтымақтастықты нығайтуға, ұлттық мәдениеттерді, мемлекеттер арасындағы достық қарым-қатынастарды орнатуға ерекше еңбек сіңірген адамдар марапатталады. I дәреже орденнің жоғары дәрежесі болып саналады. III дәреже, II дәреже және I дәреже ретімен марапатталады.

Қазақстан Республикасы Ұлттық ғарыш агенттігінің төрағасы Т.Мусабаевтың марапаттарын зерттеп, төмендегідей талдап шықтым:

Мұсабаев Талғат Аманкелдіұлы

Мемлекеттік және халықаралық марапаттары:
 - «Қазақстан Республикасының Халық Қаһарманы» Алтын жұлдызы (1995 ж.);
 - «Қазақстан Республикасының ұшқыш-ғарышкері» (1995 ж.);
 - «Герой России» Алтын жұлдызы (1994 ж.);
 - «Ресей Федерациясының ұшқыш-ғарышкері» (1994 ж.);
 - «Отан» ордені (Қазақстан Республикасы, 1998 ж.);
 - «Барыс» I дәрежелі ордені (Қазақстан Республикасы, 2001 ж.);
 - «Астана» медалі (1999 ж.);
 - «Астананың 10 жылдығы» мерейтойлық медалі (2008 ж.);
 - «Ұлттық қауіпсіздікті қамтамасыз етудегі үлесі үшін» медалі (2009 г.);
 - «Петра Великого I степени» Ресейлік қорғаныс, қауіпсіздік және құқықтық тәртіп академиясының ордені (2005 ж.);
 - «За заслуги перед отечеством II степени» (Ресей Федерациясы, 2001 ж.);
 - «За заслуги перед отечеством III степени» (Ресей Федерациясы, 1998 ж.);
 - «Күміс бүркіт» Австриялық орден (1991 ж.);
 - «Дружбы народов СССР» ордені (1991 ж.);
 - «За воинскую доблесть I степени» медалі;
 - «За безупречную воинскую службу» медалі;
 - «Үлкен салмақты ғарыштық объектті жинақтауда әлемдік рекорд үшін (248 673,7 кг)» Де-Лаво атындағы арнайы медалі (Халықаралық авиация және астронавтика федерациясы, 1998 ж.);
 - «Ғарыштық ұшыс үшін» NASA-ның арнайы медалі (АҚШ, 1998 ж.);
 - Қазақ ССР Жоғарғы Кеңесінің Құрмет Грамотасы (1984 ж.).

Ғылыми атақтары және дәрежелері:
 - Астронавтика халықаралық академиясының академигі;
 - ақпаратандыру халықаралық академиясының академигі;
 - ресейлік қорғаныс, қауіпсіздік және құқықтық тәртіп академиясының академигі;
 - Қазақстан Республикасының ұлттық инженерлік академиясының академигі;
 - ғарыштық техника саласында Қазақстандағы жалғыс техникалық ғылымдарының докторы;
 - Қазақстанның көптеген жоғары оқу орындарының Құрметті профессоры.

Қорытынды:

АСТАНАда   2 қараша күні Қазақстан жаңалықтарында Мемлекеттік xатшы  Мұхтар Құл-Мұхаммед  төрағалығымен өткен ҚР Президенті жанындағы консультативтік-кеңесші орган – ведомстволық наградалар жөніндегі геральдикалық комиссияның екінші отырысында  наградалар атауларындағы әртүрліліктерге, дәлсіздіктерге жол бермеу, олардың сыртқы безендірілуіне ерекше көңіл бөлу қажеттілігін атап көрсетті. Отырысты қорытындылай келе, М. Құл-Мұхаммед қолданыстағы наградалар атауларындағы әртүрліліктерге, дәлсіздіктерге жол бермеу, олардың сыртқы безендірілуіне ерекше көңіл бөлу қажеттілігін атап көрсетті. Наградалар еңбексүйгіштік пен ерліктің  дәрежесін, ел экономикасын, мәдениетін, ғылымы мен өнерін дамытуға қосқан жеке үлесті толықтай көрсетуге тиіс, - делінген мемлекет басшысы баспасөз қызметінің  хабарламасында.

Сол үшін мемлекеттік наградаларды келешекте сипаттай білуге, оны тақыған адамдарға бір қарағанда қандай жұмыстары нәтижесінде қолға келтірілгені туралы біліп отырып, оларды құрметтей білуге, еңбектерін қадірлеуге өз үлесімізді қоссақ. Сол үшін әр бір оқушының мемлекеттік наградаларды танып білуі өз отанына, өз жеріне және сол наградаларға ие болған кісілерге болған құрметін, мәртебесін дамытады деп сенемін. 

Осыған байланысты мен өз туған жерім Малыбай  аулында наградаларға ие болған ата-аналарамыз туралы деректер жинадым. Олар бойынша төмендегідей кесте құрастырдым:

Ұлы Отан соғысы жылдары кезеңінде көрсеткен қахармандығы үшін төмендегідей ордендермен марапатталған. 

Ескерту: бұл марапаттар соғыс жылдары берілген, яғни бұл кезде Қазақстан Тәуелсіз мемлекет болмаған.

Аулымызда І, ІІ, ІІІ дәрежелі «Қахарман ана» атағына ие болғандар:

Көрсеткен еңбегі үшін мараптталған кісілеріміз:

Бекримжан Глаудинов

Ведущий специалист в области истории и теории архитектуры Казахстана. Доктор архитектуры, профессор, Действительный Член (Академик) Международной Академии Архитектуры Стран Востока, Почетный Академик Проектной Академии «КазГор», Почетный Архитектор Казахстана, Отличник   и  Почетный Работник Образования Республики Казахстан (удостоен дважды). Лауреат объединенной строительной премии «Хрустальная пирамида» Республики Казахстан

Б.Глаудинов включен:

- в краткую энциклопедию «Казахская ССР» том 4 Казахской Советской Энциклопедии (КСЭ), Алма-Ата, 1991г., рецензентом и научным консультантом по архитектуре. 

- в состав редакционной коллегии энциклопедии «Қазақ өнері», Алматы 2002

-  в энциклопедию «Қазақ өнері», Алматы 2002

- вошел в состав редакционного совета и включен в биографическую энциклопедию «Известные уйгуры ХХ века», Алматы 2005

-  в энциклопедию «Қазақ өнері», Алматы 2008

- в Золотую книгу «Весь Алматы» (2003 г.)

- в специальное издание «Выдающие ученые-педагоги высшей школы Республики Казахстан» (2004 г.)

- в специальное издание «Жетысу» (2007 г.)

- в сб. «Архитектурно-строительная элита Казахстана» (2007 г.)

- в сборник «50 лет строительному и 45 лет архитектурному образованию в Казахстане (2007 г.)»

   Б. Глаудинов награжден правительственными наградами, медалями:

- «За трудовое отличие» указом Президиума Верховного Совета СССР от 20 августа 1986г.

-  «Ветеран труда» от 5 ноября 1990 г.

- «10 лет Независимости Республики Казахстан», указом Президента Республики Казахстан от 3-января  2001 г.

Нагрудными знаками:

-«Отличник образования Республики Казахстан», решением Министерства Образования и Науки  РК от 31.10.1996г. Удостоверение №9905

- «Почетный Работник образования Республики Казахстан».Решение от 19 января 2001г.удост.№00233

- «Почетный архитектор Казахстана». Решение от 8- августа  2004 г. удост. №009.

-  «Почетный Работник образования Республики Казахстан». Решение от1-ноября 2005г. удост. №01139

- Победитель Социалистического соревнования 1979г. от имени Министерства ВСиСО и ЦК профсоюза от 30 –апреля 1980г.

Почетными грамотами и дипломами:

-Союза архитекторов СССР (1989 г.)- Союза архитекторов Казахстана (1992) 

- МВиССО Казахской ССР (1992, 2001, 2005 г.г.)                                                   

- Ректората ААСИ, КазГАСА (1981, 1992 г.г.)

- Дипломом 1 степени и Лауреат премии Союза Художников СССР За участие в создании 5-го тома «Истории искусств народов СССР» (1981) 

- Дипломом «Лучший ученый» по итогам 2001-2002 и 2004-2005 уч.годов.

- Дипломом первой степени правлении Союза архитекторов СССР за создание 8-го тома «Истории искусств народов СССР. – М., 1979 г.

- Почетной грамотой Центрального института усовершенствование учителей Министерства образования и науки РК, 1992 г.

- Почетной грамотой Алма-Атинской областной первичной организации Союза архитекторов Казахстана, 1992 г.

        - Почетной грамотой Акима г. Алматы, 2005 г.

- Почетными грамотами Акима г. Капчагая, 2002 г., 2003 г.  

- Благодарственное письмо Ассамблеи народов Казахстан, 1999 г.

- Благодарственное письмо президента КазГАСА, 2006 г.

- Дипломом международного Ассоциаций Союзов Архитекторов, 2002 г.

-Дипломом Лауреата объеденной строительной премии «Хрустальная пирамида» Республики Казахстан (2008 г.)

-Дипломом МОК КАЗГАСА за 1-место в номинации «ЛУЧШИЙ ИМИДЖМЕЙКЕР» академии по итогам 2008-2009 учебного года.

Пайдаланған әдебиеттер тізімі

    Қарағанды. Қарағанды облысы: Энциклопедия. - Алматы: Атамұра, 2006.

2.      Қазақ әдебиеті. Энциклопедиялық анықтамалық. - Алматы: «Аруна Ltd.» ЖШС, 2010.

3.      Айбын. Энциклопедия. / Бас редакторы Б.Ө.Жақып. - Алматы: «Қазақ энциклопедиясы», 2011.

4.      «Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы 1998

5.      әдебиеті. Энциклопедиялық анықтамалық. - Алматы: «Аруна Ltd.» ЖШС, 2010. 

6.      "Қазақстан" ұлттық энциклопедиясы, Қазақ энциклопедиясының редакциясы, 1998 жыл, 10 томдық.

7.      «Қазақ тарихы» ғылыми-әдестемелік журналдарының №1 (2013), №3 (2006), №6 (2008)

8.