Отандық медицинадағы биотехнологиялық жаңалықтар туралы білесің бе?

Уақыт

минутпен

Мәтін

Ресурстар

Мұғалімнің аты жөні

Қазақ тілі мен әдебиеті,  9-сынып, №41 сабақ.

Сабақтың тақырыбы: 

Отандық медицинадағы биотехнологиялық жаңалықтар туралы білесің бе? 

Мұғалім: Турсумбекова Майнур Есенбековна

- Сәлеметсіздер ме! 

Бүгінгі сабағымыздың тақырыбы: 

Отандық медицинадағы биотехнологиялық жаңалықтар туралы білесіңдер бе? /тыңдалым/

Бүгінгі сабақта:

1. мәтіннің мақсатты аудиториясын, автордың негізгі ойы мен көзқарасын анықтайсыздар.

1-слайд.

2-слайд.

Оқушылар мына бейнежазбаны қараңыздар.

https://www.youtube.com/watch?v=Qv0WdWT_wh8&feature=emb_logo

Ақпарат сіздерге пайдалы болады деп сенемін. 

3-слайд.  

Енді бүгінгі сабақта кездесетін жаңа сөздермен танысыңыздар.

діңгекті  жасуша –  сирек бөліну арқылы сан тұрақтылығы өздігінен реттеліп отыратын жас жасушалар популяциясы 

ізденіс – іздеп табуға ұмтылу,  талаптану ісі

күйіктер – от тиіп күйген жер

сынақ – тәжірибеден өткізу, байқау жүргізу

зақымдалған – жарақаттанған, жараланған

4-слайд.  

00:25 – 00:50

00:50– 02:40

Оқушылар, мәтінді тыңдаңыздар.   Тыңдалған  мәтіннің мақсатты аудиториясын, автордың негізгі ойы мен көзқарасын анықтаңыздар.

      Еліміздің медицина саласында діңгекті  жасушаның қолданылуы – ең үлкен жетістік.Ұлттық биотехнология орталығының ғалымдары медицина саласына діңгекті жасуша алу әдісін ойлап тауып, кешенді ізденіс жұмыстарын  жүргізуде. 

      Тұңғыш рет күйіктер мен жараларды емдеу үшін адам терісінен алынған жасушалардың жаңа түрлерін әзірледі. Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының талаптарына сәйкес олардың қауіпсіздігі тексеріліп, Ұлттық ғылыми медицина орталығында клиникаға дейінгі сынақтардан өтті. Әзірлеп шығарылған әдіс негізінде зақымдалған тері қабатын қалпына келтіруге арналған жасуша трансплантанттары алынады. Жақында Республикалық жедел медициналық ғылыми орталықта тұңғыш рет жасанды тері қолданылды. Бұрын  аса ауыр әрі күрделі күйіктен адам өліп кетуі мүмкін болатын. Қазір теріні жамайды, соның нәтижесінде жараның жазылып кетуі екі есеге жылдамдайды. 

«Егемен Қазақстан» газетінен

 5-слайд.  

02:40 – 03:45

03:45 –

04:50

Оқушылар,  тыңдалған мәтіннің  мақсатты аудиториясын, автордың негізгі ойы мен көзқарасын анықтау үшін  тапсырмалар орындаймыз.

Келесі тапсырмаға назар аударыңыздар және орындаңыздар. 

1-тапсырма.     «Төрт сөйлем» әдісімен «медицинадағы биотехнологияның пайдасы» тақырыбына     шағын эссе жазыңыз. 

Бірінші сөйлем. Менің ойымша,  ... .

Екінші сөйлем. Себебі мен оны  ...     деп түсіндіремін. 

Үшінші сөйлем. Оны мен  ...  деген фактілермен, мысалдармен дәлелдей аламын. 

Төршінші сөйлем. Осыған байланысты  ...  деген     түйін жасадым. 

Енді жауаптарыңызды тексеріңіздер.

Бірінші сөйлем. Менің ойымша,  еліміздің Ұлттық биотехнология орталығының ғалымдары медицина саласында діңгекті жасуша алу әдісін ойлап тауып, үлкен жетістікке қол жеткізді. 

Екінші сөйлем. Себебі мен оны  тұңғыш рет күйіктер мен жараларды емдеу үшін адам терісінен алынған жасушалардың жаңа түрлерін әзірледі  деп түсіндіремін. 

Үшінші сөйлем. Оны мен  әзірлеп шығарылған әдіс негізінде зақымдалған тері қабатын қалпына келтіруге арналған жасуша трансплантанттары алынады. Республикалық жедел медициналық ғылыми орталықта тұңғыш рет жасанды тері қолданылды. Қазір теріні жамайды, соның нәтижесінде жараның жазылып кетуі екі есеге жылдамдайды деген мысалдармен дәлелдей аламын. 

Төршінші сөйлем. Осыған байланысты  Ұлттық биотехнология орталығының ғалымдары үлкен, пайдалы іс жасауда  деген түйін жасадым. 

6-слайд.  

7-слайд.  

04:50 – 05:50

05:50-06:40

Енді оқушылар келесі тапсырмаларды  орындаңыздар. 

2-тапсырма.  берілген сөйлемдердің ішінен,  шартты бағыныңқы сабақтас құрмалас сөйлемдерді белгілеңіз.   

1. Ұлттық биотехнология орталығының ғалымдары медицина саласында діңгекті жасуша алу әдісін ойлап таппайынша,  адам өмірін сақтап қалуға көмектесе алмас еді.   

2. Биотехнология орталығының ғалымдары ойлап тапқан желімнің шетелдік баламалары бар, алайда өнім жергілікті талаптар мен шикізаттардан жасалған әрі өзгелерінен тіпті 100 есе мықты.

3.  Қазақстандық ғалымдар  медицина саласында биоүйлесімді желім шығармайынша, отандық нарықтан  шетелдік аналогтарын  ығыстырып шағармас еді.  

Енді жауаптарыңызды салыстырып, тексеріңіздер.

1. Ұлттық биотехнология орталығының ғалымдары медицина саласында діңгекті жасуша алу әдісін ойлап таппайынша, бұндай үлкен жетістікке жеткізбес еді.   

2. Биотехнология орталығынығ ғалымдары ойлап тапқан желімнің шетелдік баламалары бар, алайда өнім жергілікті талаптар мен шикізаттардан жасалған әрі өзгелерінен тіпті 100 есе мықты.

3.  Қазақстандық ғалымдар  медицина саласында биоүйлесімді желім шығармайынша, отандық нарықтан  шетелдік аналогтарын  ығыстырып шағармас еді.  

Енді, келесі тапсырмаға назар аударыңыз. 

3 -тапсырма. Мәтін бойынша сөйлемдері ретімен жазыңыз.

1.  Жақында Республикалық жедел медициналық ғылыми орталықта тұңғыш рет жасанды тері қолданылды.

2.Ұлттық биотехнология орталығының ғалымдары медицина саласына діңгекті жасуша алу әдісін ойлап тауып, кешенді ізденіс жұмыстарын  жүргізуде. 

3.   Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының талаптарына сәйкес     жасушалардың  қауіпсіздігі тексеріліп, Ұлттық ғылыми медицина орталығында клиникаға дейінгі сынақтардан өтті.

Енді, жауаптарыңызды тексеріңіз.

1.  Ұлттық биотехнология орталығының ғалымдары медицина саласына діңгекті жасуша алу әдісін ойлап тауып, кешенді ізденіс жұмыстарын  жүргізуде. 

2.  Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының талаптарына сәйкес     жасушалардың  қауіпсіздігі тексеріліп, Ұлттық ғылыми медицина орталығында клиникаға дейінгі сынақтардан өтті.

3.  Жақында Республикалық жедел медициналық ғылыми орталықта тұңғыш рет жасанды тері қолданылды.

8-слайд.

9-слайд.

10 -слайд.

11-слайд.

06:40 – 07:40

 4 - тапсырма.   Мәтіннен берілген сөздердің синонимдерін табыңыз.

Жауаптарыңызды тексеріңіз.

5 – тапсырма. Сұрақтарға жауап беру арқылы диалогты толықтырыңыз.

1. Мәтінде еліміздің биотехнологтарының медицина саласындағы қандай үлкен жетістігі туралы айтылған?
2. Еліміздің медицина саласындағы діңгекті  жасушаның қолданылуын үлкен жетістік ретінде айтқан.
3. Қазақстан биотехнология ғылымының ғалымдары күйіктер мен жараларды емдеу үшін ненің жаңа түрлерін әзірледі?
4. Тұңғыш рет күйіктер мен жараларды емдеу үшін адам терісінен алынған жасушалардың жаңа түрлерін әзірледі.
5. Ол дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының талаптарына сәйкес келеді ме және қандай  сынақтардан өтті?
6. Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының талаптарына сәйкес олардың қауіпсіздігі тексеріліп, Ұлттық ғылыми медицина орталығында клиникаға дейінгі сынақтардан өтті.
7. Қазір күйген терінің тез жазылып кетуі үшін қандай шара қолданылады?
8. Қазір теріні жамайды, соның нәтижесінде жараның жазылып кетуі екі есеге жылдамдайды. 

Тексеріңіздер.

1. Мәтінде еліміздің биотехнологтарының медицина саласындағы қандай үлкен жетістігі туралы айтылған?
2. Еліміздің медицина саласындағы діңгекті  жасушаның қолданылуын үлкен жетістік ретінде айтқан.
3. Қазақстан биотехнология ғылымының ғалымдары күйіктер мен жараларды емдеу үшін ненің жаңа түрлерін әзірледі?
4. Тұңғыш рет күйіктер мен жараларды емдеу үшін адам терісінен алынған жасушалардың жаңа түрлерін әзірледі.
5. Ол дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының талаптарына сәйкес келеді ме және қандай  сынақтардан өтті?
6. Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының талаптарына сәйкес олардың қауіпсіздігі тексеріліп, Ұлттық ғылыми медицина орталығында клиникаға дейінгі сынақтардан өтті.
7. Қазір күйген терінің тез жазылып кетуі үшін қандай шара қолданылады?
8. Қазір теріні жамайды, соның нәтижесінде жараның жазылып кетуі екі есеге жылдамдайды. 

6-тапсырма.  Берілген екі нұсқаның ішінен автордың ойымен сәйкес келетінін анықтаңыз.

Енді оқушылар, әдеттегідей жауаптарды тексереміз. 

12-слайд.  

13-слайд.

14-слайд.

15-слайд.

16-слайд.

17-слайд.

18-слайд.

11:35 -12.30

Есте сақтаңыз!

  Қазақстан ғалымдары медицина саласында көптеген     биотехнологиялық жаңалық ашты. Бұл жаңалықтар адамның өмірін ұзартуға ықпал етеді.

Енді бүгінгі сабақты қорытындылайық.

Бүгін сабақта  

1. Тыңдалған  мәтіннің мақсатты аудиториясын, автордың негізгі ойы мен көзқарасын анықтадыңыз.

Оқушылар, бүгінгі сабағымыз аяқталды. Сау болыңыздар!

19-слайд.

20-слайд.