Поиск статей:
ESI
Рейтинг:
ID: ESI1053

Абай Құнанбаев. «Мен жазбаймын өлеңді ермек үшін» өлеңі

Сабақтың тақырыбы

Абай Құнанбаев.  «Мен жазбаймын өлеңді ермек үшін» өлеңі

Оқу мақсаты

6.1.4.1 – Автор идеясын аша отырып,  кейіпкер бейнесін сипаттау;

Сабақтың мақсаты

Абай Құнанбаев  шығармаларының идеясын анықтайды. Кейіпкерлер бейнесін сипаттайды. 

Бағалау критерийі

  1. Автор бейнесін анықтайды;
  2. Кейіпкерлер бейнесін сипаттайды;

Пәнаралық байланыс 

Қазақ тілі, музыка,өзін-өзі тану

Сабақта қамтылатын құндылықтар

ұлтжандылық, елжандылық тәрбие, ынтымақтастық, бір-біріне құрмет көрсетеді.

Көрнекіліктер

Интерактивті тақтамен жұмыс,аудио, слайд,бағалау парағы

Алдыңғы оқу

 «Хронологиялық кесте» 

Жоспар

Жоспарланатын уақыт

Жоспар бойынша орындалуы тиіс іс-әрекеттер 

Дерек

көздер

Ұйымдастыру кезеңі.     

 

2 минут

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Үй тапсырма-

сын сұрау

      10     минут

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Жаңа сабақ

6 минут

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Топтық жұмыс 

5 минут

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Жұптық жұмыс

5 минут

 

 

 

 

Жеке жұмыс

5 минут

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

  Мотивациялық – бағдарлау әдісі арқылы оқушыларға     атмосфера қалыптастыру.     
- Менің болашақтан күтерім мол!
- Менің барлық армандарымның  орындалуын қалаймын!
- Менің ата-анам менен үлкен үміт күтеді!
- Мен барлық адамдарға жақсылық тілеймін!
- Мен ата-анаммен бақыттымын !

- Мен болашақта министр болуды армандаймын!

- Мен елімнің тыныштығын тілеймін!

- Мен барлық балалар ата-анасын сыйласа екен деймін!

- Мен бақыттымын ,өйткені айналамда қаншама жақсы адамдар бар  !

- Мен саяхатқа шығуды армандаймын!

- Мен  ақылдымын өйткені сабаққа әрқашан үлкен дайындықпен келемін!

- Мен білім нәрімен сусындатқан ұстаздарыммен бақыттымын !

Осындай жүрекке жылы тиер жұмсақ сөздермен өз - өзімізге деген сүйіспеншілігіміз бен сенімімізді арттыра отырып сабағымызды бастайық.                                                

Мұғалім: Топқа бөлу.

-Балалар     Абай  аталарыңның ақыны екені белгілі. Оның өлеңдері өнеге мен ұлағатты сөздерге толы. Енді осы арқылы топқа бөлінеміз.

                   

 

 

 

 

 

 

 

 

Үй тапсырмасын сұрау. «Хронологиялық кесте» 

 

                         

 

1.Абай кім және қай жылы дүниеге келді?

Ақын, философ,

аудармашы,сазгер.1845ж

10 тамызда дүниеге келді.

2.Ахмет Риза медресесінде қай жылдары білім алды?

1857-1859ж

3.Абай қоңыр Көкше еліне қай жылдары болыс болды? 

1876-1878ж

4.Абайдың неше қара сөзі бар?

45 қара сөзі бар

5.Мағауия Абайұлының  туған жылы?

1870-1904ж

6.Абайды зерттеушілер кімдер?

А.Байтұрсынов,М.Әуезов,

Қ,Жұмалиев,М.Мырзахметов,

Р.Сыздықова.

7.Табиғат лирикасына байланысты өлеңдерін  ата?

«Жаз»,«Күз»,«Қыс»,

«Жазғытұры»,«Жаздыгүні 

шілде болғанда», «Қараша,

желтоқсан мен сол бір екі ай»

8.Абай  кімдердің шығармаларын аударды?

И.А.Крылов, А.С.Пушкин, М.Ю.Лермонтов

9.Абайдың ақын шәкірттері кімдер?

Ақылбай Абайұлы,Мағауия Абайұлы,Көкбай Жанатайұлы,Шәкәрім Құдайбердіұлы

10.Абай  нәр алған үш рухани арнаны атаңыз?

1.өз халқының мәдени 

мұрасы;

2.Шығыс әдебиетің;

3.Батыс елдерінің рухани

 қазынасы;

11.Абайдың әжесі Зере мен анасы Ұлжан жайлы естігендерің бар ма?

 

 

Бағалау критерийі

Дескриптор

 

Сұрақтарға  жауап береді әрі өз ойларын анық жеткізеді.

«Хронологиялық  кесте» әдісімен 

Сұрақтарға жауап бере алады. 

 

2

 

Өз ойларын  еркін жеткізе

алады.

2

 

Барлығы                                                                                                                     4

 

 Мұғалім «Желсіз түнде жарық-ай» өлеңін айтады. 

 

Бейнежазба  көрсету

Ендеше балалар, бұл бейнежазбаны көру арқылы не түсіндік? 

1. Тыңдаған үзіндіде не туралы айтылды? 

2. Ақынның айтпақ болған ойы не?

(Оқушылар өз ойларын айтып шығады).

Мұғалімнің қосымша берген ақпараты:

Бұл өлеңінде Абай оқырман-тыңдаушыларына, ақындарға қарап сөйлейді. Сын мен пікірін нақтылай айтуға ойысқан. М. Әуeзовтің айтуынша, бұл өлең Абайдың «тек бір өз басының ақындық жолындағы ізденуі ғана емес. Мұны ақындық жайында өзгеше мәні бар өлең деп ұғынуымыз керек». Оны ақын өз айналасындағы «өлеңі бар, өнерлі інілерінің» кейбір шығармаларын оқығаннан  Тәңірбергеновтың «Зияда-Шамұрат» дастанында қызды «иегі алтын, көзі гауһар» деп, әлем-жәлем етіп суреттегенін, «Кәрілікті жамандап өлім тілеп» дегенде Шәкерім Құдайбердиевтің заңды түрде келетін кәрілікті даттағанын қағытып мысқылдаған. Ақын өлең сөзді кімге арнауды, кімге айтуды ескертеді: тасырға кейін, соларға жөн-жоба керсетіп, сын ескертпелер жасау ниетімен тудырған. «Сөз айттым Әзірет Әлі, айдаһарсыз» дегенде көп ақынның, оның ішінде Көкбай Жанатайұлының пайғамбарларды, дін таратушы қаһармандарды  мадақтайтын қиссалар жазуға тым әуестігін, «Бізде жоқ» алтын иек, сарыала қыз» дегенде жеке ақындардың жылтырақ сөздерге әуестігін, Әріп айтпай, «көңіл көзі ашық, кекірегі сөзімді», сергек те талаптыларға айтуды қалайды. Оның өсиеті - күле тыңдаған парықсыздарға сөзіңді қор қылма! «Қызшыл», «қызықшыл» әуейілерге жолама! Арсыздық пен ақылсыздықтан, шаруасыздық пен маскүнемдіктен аулақ бол! Мұның үстіне Абай бұрынғы «сөз түзелді, тыңдаушы, сенде түзел» деп жалпылай айтқан ақылын аша түскен.

 

 « Сөз сырын ұғыныңыз » әдісі (Әр топ өз жұмысын қорғайды).  

I-топ  «Ақын»тобы

Абайдың ақын-жазушы шәкірттеріне қандай ақыл-кеңес, насихат айтып тұрғанын, өлең жолдарынан тауып көрейік.

II-топ «Өлең»тобы

Көңілінің көзі ашық, көкірегі сезімді, тілі орамды, 

Түзу кел, қисық- қыңыр, қырын келмей,

Сыртын танып іс бітпес, сырын көрмей деген сөз тіркестерінің мағынасын ашайық.

III-топ « Өнеге »тобы 

Әзірет Әлі, айдаһарсыз, алтын иек, сары – ала қыз,

Әсіре қызыл емес, жиренбеңіз сөздерінің  (Мағынасын ашу)

IY-топ « Ұлағат»тобы

Абайдың  өлең жолдарынан қандай көңіл-күйін байқауға болады?

 

Бағалау критерийі

Дескриптор

 

« Сөз сырын ұғыныңыз » әдісі бойынша шығармашылық жұмыс жасай алады.

Өлеңнен қандай ақыл кеңес айтқандарын       табады;

2

Сөз тіркестерінің мағынасын ашады.

2

Түзу кел, қисық- қыңыр, қырын келмей,

Сыртын танып іс бітпес, сырын көрмей сөздерінің 

мағынасын ашады.

2

Барлығы                              6

 

Жұптық жұмыс 

Абай атамызға арнап хат жазайық.  

 

 

Бағалау критерийі

Дескриптор

 

Хат жазып . ойын бір- біріне еркін жеткізеді.

Хат жазады

1

Ойын еркін жеткізе алады

1

  Барлығы:

2

Жеке жұмыс :«Үш жақты күнделік» әдісі

 

 

Өлеңнен ерекше әсер еткен жолдар

Жеке түсінік беру: осы дәйексөзді не үшін жаздыңыз? 

Қандай ой түйдіңіз? 

 

 

 

 

Бағалау критерийі

Дескриптор

 

Өлеңнен ерекше әсер еткен жолдарды табады.

Жеке түсінік бере отырып,

өз ойларын түйіндей алады.

 Өлеңнен ерекше әсер еткен жолдарды табады;

1

Жеке түсінік береді; Өз ойларын түйіндейді

1

 Барлығы:

2

атмосфера қалыптастыру.  

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Суреттер арқылы топқа бөліну

I-топ  «Ақын»тобы

II-топ «Өлең»тобы

III-топ « Өнеге » тобы

IY-топ « Ұлағат»тобы

 

Кесте 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Интербелсенді тақта

https://www.youtube.com/watch?v=FwaZBLgjEb4

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 Плакат. 

Түрлі – түсті маркерлер

 

 

 

Кері байланыс

5 минут

 

 

 

 

 

 

 

 

Бағалау кезеңі

5 минут

КЕРІ     БАЙЛАНЫС

Егер бүгінгі сабағымызда төмендегі іс-әрекеттерді толық жасаған болсақ,           онда алдымыздағы білім есігінің кілтін дәл тауып, аша алдық деп ойлаңыздар.

Кесте арқылы сұрақтарға жауап бердік.

Өлеңнен қандай ақыл кеңес айтқандарын  таптық.

Сөз тіркестерінің мағынасын аштық.

Абай атамызға арнап хат жаздық  

Өлеңнен ерекше әсер еткен жолдарға түсінік бердік.

Бағалау парақшасы арқылы бағаланады

 

 

Қосымша ақпарат

2минут

 

Мен жазбаймын өлеңді ермек үшін өлеңін жаттап.

Көркемдегіш құралдарды табу.

 





 

 

 

 

559 1
Роза Исмаилова, ШЖҚ МКК "№75 мектеп-гимназиясының" қазақ тілі мен әдебиеті пәні мұғалімі Нұр-Сұлтан қаласы Ұлы Дала Ұстазы № 01450
Оставить комментарий

Подтвердите что вы не робот - [] *:

Айбарша
13 ноября 2023 23:49
Осы қмж керек еді