Бастауыш сынып оқушыларының шығармашылық қабілеттерін дамыту

Қазақстандық білім берудің өзіндік ұлттық үлгісі мен жаңа мазмұндағы жүйесінің басты міндеті – қазіргі заманғы ғылым мен тәжірибенің жетістіктері негізінде алынған білімді қажет жағдайда пайдалану икемділігін меңгерген, өз бетінше дұрыс, тиімді шешімдер қабылдайтын, бәсекеге қабілетті жеке тұлғаны қалыптастыру болып табылады. Сондықтан да,білім саласындағы міндеттерді жүзеге асыру үшін, мектеп ұжымында әр мұғалім күнделікті ізденіс арқылы барлық жаңалықтар мен өзгерістерді сабақтарында енгізіп отырады. Қазіргі білім беру саласындағы оқытудың озық технологияларын меңгермейінше жан-жақты сауатты маман болу мүмкін емес. Жаңа технологияны меңгеру мұғалімнің интеллектуалдық, кәсіптік, адамгершілік және көптеген адами қабілеттің қалыптасуына игі әсерін тигізеді. Өзін-өзі дамытып, оқу-тәрбие үрдісін тиімді ұйымдастыруына көмектеседі. Оқыту мен тәрбиелеуге тың әдіс-тәсілдер енгізілді. Нәтижесінде тұтас педагогикалық үрдістер өзгертіліп, білім берудің тиімді деп танылған жаңа технологиялары дүниеге келеді. Кез-келген оқыту технологиясы мұғалімнен терең теориялық, психологиялық, педагогикалық, әдістемелік білімді, үлкен педагогикалық шеберлікті, оқушылардың жан дүниесіне терең үңіліп, оны ұғына білуді талап етеді. Сондықтан оқушының рухани өсуіне жағдай туғыза алатын, жаңалықтарды қабылдауға даяр, өз әрекетіне өзгеріс енгізе алатын педагогтар ғана бүгінгі қоғамның мүддесі мен әр баланың үрдісінен шыға алады. Ойы жүйрік, ақылы жетік, бәсекеге қабілетті, өзгерістерге бейім, жеке тұлғаны тек қана мұғалім қалыптастыра алады. Бастауыш сынып мұғалімі үшін оқушы жазылмаған тақта секілді таза, пәк. Бастауыш сыныпта оқытудың негізгі міндеті-баланың жеке басының жан-жақты қалыптасуын қамтамасыз ету, оның қабілеттерін анықтау мен дамыту, білімдерін ашу, дұрыс түсінік қалыптастыру.                                                                    Бастауыш мектеп - бұл оқушының жалпы білім беру процесінің маңызды кезеңі. Төрт жыл ішінде оған оқу пәндердің бағдарламалық материалын меңгеру ғана емес, сонымен қатар «үйренуді үйрену» қажет. Оқу процесі осыған бағытталуы керек. Бүгінгі мектеп оқушысы, ертеңгі болашағымыздың бетке ұстар азаматы.  Меніңше мектептен түлеп шыққан әр оқушы осындай жауапкершілікке барынша дайын болуы керек. Мұғалімнің міндеті - балаларға білім беру ғана емес, оларды өмірде қолдануға үйрету, сол арқылы оқу мен өмір арасындағы алшақтықты жою. Балаларды денсаулығын сақтай отырып, болашақта өз кәсібінде табысты болатын азаматты тәрбиелеп, білім алуға үйрету. Қазіргі әлемде болып жатқан өзгерістер жас ұрпақтың үнемі жаңа нәрселерді меңгеруге, өмір бойы білім алуға деген құштарлығын қалыптастыруды қажет етеді. Балалардың оқу үдерісіне деген құштарлығымен жақсы дамитыны рас. Әркім өз әлемін бақылау мен тәжірибе арқылы түсінуге тырысады.  Қазіргі мұғалім әр түрлі мәселелерді жетік білуі керек, үнемі жаңа ашылулар мен өзгерістерден хабардар болуы керек, заманауи білім беру технологияларын меңгеріп, оларды оқу процесінде қолдана білуі керек.                                                                                                                    Білім беру технологиясы - бұл мұғалім мен оқушылардың бірлескен іс -әрекетінің процестік жүйесі. Кез келген жаңа технологияны меңгерумен мұғалімнің жаңа педагогикалық ойлауы әр кезде үйлесім тауып отыруы қажет. Мысалы:  тілдің айқындығы, құрылымы,т.б. Сабақта жаңа педагогикалық технологияларды қолдана отырып, оқу процесін жаңа көзқараспен қарауға және жақсы нәтижеге қол жеткізе отырып, тұлғаны қалыптастырудың психологиялық механизмдерін меңгеруге болады. Бастауыш сыныптарда сабақ өткізу кезінде оқу процесінің тиімділігін арттыру үшін мұғалімдер келесі заманауи білім беру технологияларын қолданады: Ойынды оқыту технологиясы, сын тұрғысынан ойлауды дамыту технологиясы, жобалық әрекеттер, ақпараттық -коммуникациялық технологиялар, мәселелерді шешуді оқыту .Түрлі технологиялар бойынша сабақты модельдеу оңай емес, бірақ бұл - уақыт талабы.                                                                                  Бүгінде әрбір мұғалім оқу процесін жетілдірудің, оқушылардың қызығушылығын арттырудың тиімді жолдарын іздейді. Егер бала өзінің қабілеттерін сабақта көрсете алмаса, онда ол сабақта болып жатқан нәрсеге немқұрайлы қарайды, яғни ол баланың назарын аударға жеткіліксіз. Негізі  біздің бағыт  бойынша оқу процесін оқушы білімін өз бетінше алатындай етіп құрылуы керек, ал мұғалім тек оған көмектеседі, дұрыс жолға бағыттайды. Заманауи технологиялар жеке тұлғаның әлеуетін қалыптастыруға және мектеп түлегінің табысын қамтамасыз етуге жаңа мүмкіндіктер береді. Қазіргі кездегі педагогикалық міндеттердің бірі - оқушыларға белгілі бір қызмет саласында белгілі бір білімді, дағды мен дағдыларды игеріп қана қоймай, олардың шығармашылық қабілеттерін дамытуға көмектесетін осындай әдістер мен әдістерді оқу үрдісіне енгізу. Әр түрлі заманауи педагогикалық технологияларды зерттей келе, мен өз жұмысымда мыналарды таңдадым және қолдандым: мәселелерді шешуді оқыту технологиясы; жобалық оқыту технологиясы; ақпараттық -коммуникациялық технологиялар; саралап оқытудың технологиялары; ойындарды оқыту технологиясы; бірлескен оқыту технологиясы. Мәселелерді шешуді оқытудың технологиясы -бұл оқушылардың таным процесі ізденуге, зерттеушілік әрекетке жақындайтын оқыту формасы. Мәселелерді шешуді оқытудың табысы мұғалім мен тыңдаушылардың бірлескен күш-жігерімен қамтамасыз етіледі. Негізгі дидактикалық техника - танымдық тапсырма түрінде мәселе яғни проблемалық жағдайды құру. Танымдық тапсырмалар олардың қиындықтарына байланысты қол жетімді болуы керек, оқушылардың танымдық мүмкіндіктерін ескеруі және жаңа материалды игеру үшін маңызды болуы керек.                                                                                     Жобалық оқыту технологиясы – мәселелерді шешуді оқыту идеяларының дамуы. Жобалау технологиясының тән ерекшелігі - бұл интеграцияланған білімді, шешімдерді іздестіруді және жобалау әрекетін қажет ететін оқушылардың маңызды әлеуметтік немесе жеке мәселесінің болуы. Мұғалімнің рөлі кеңесші, тәлімгер рөлі, бірақ орындаушы емес.                                            Жобалық оқытудың мақсаты: шығармашылық өзіндік жұмыс процесінде жалпы дағдылар мен дағдыларды меңгеру, сонымен қатар қоғамдық сананы дамыту.  Бірінші сыныптан бастап сыныпта және сабақтан тыс уақытта жұппен шағын жобалармен айналысу керек. Мысалыға: «Отбасыммен таныс», «Сәлем, күз», «Орман сыйлықтары», «Менің хоббиім», «Табиғатқа қамқорлық», «Мен үйге бара жатырмын», «Мектептегі және үйде қауіпсіздік», «Қонаққа бару ертегі »,« Барлық мамандық маңызды ... »т.б. Бастауыш сынып оқушыларының даму ерекшеліктерін ескере отырып, бірінші сынып оқушысына өзінің «кішкентай әлемі» үшін өзіне жақын және мағыналы тақырыптар ұсынылуы керек. Компьютерлік технологияны қолданатын сабақтар оларды қызықты, ойлы  ете алады. Бастауыш сынып оқушылары көрнекі-бейнелі ойлауға ие, сондықтан қабылдау кезінде тек көруді ғана емес, есту, эмоция, қиялды да қамти отырып, жоғары сапалы иллюстрациялық материалды қолдана отырып, олардың білімін қалыптастыру өте маңызды.  Компьютерлік технологиялар - оқудың мотивациясы мен даралануын арттырудың, шығармашылықты дамытудың, жағымды эмоционалды фон құруға көмектесетін және оқушылардың пән бойынша жетістіктерінің өсуіне ықпал ететін тиімді әдіс. Оқушыларға жаңа рөлде өз ойын білдіруге мүмкіндік беру, дербес  дағдыларын қалыптастырады, әр оқушы үшін сәттілік жағдайын құруға ықпал етеді, сабақты қызықты етеді және ынтасын арттырады, оқушылар шығармашылықпен жұмыс жасай бастайды және өзіне сенімді болады. Қазіргі заманғы мұғалім қолданатын әр түрлі заманауи білім беру технологиялары білім сапасын жақсартуға, ынтасын арттыруға, оқушылардың функционалдық сауаттылығы мен негізгі құзыреттіліктерді жоғары деңгейде қалыптастыруға, оқушылардың  қабілеттерін тиімдірек дамытуға көмектеседі.