Поиск статей:
ESI
Рейтинг:
ID: ESI1504

Ар биігіндегі азамат- ұстаз (Шешендіктанушы ғалым Абат Сатыбайұлы Қыдыршаевтың өмір жолына үнілсек)

  А.С.Қыдыршаев 1963 жылы қараша айының 15-інде Атырау облысының Құрманғазы ауданында дүниеге келген. 1981 жылы осы аудандаға Котяевка селосындаға Н.К.Крупская атындаға орта мектепті бітіргенн кейіно , А.С.Пушкин атындағы Орал педагогикалық институтының филология факультетіне қазақ тілі мен әдебиеті мамандығы бойынши оқуғ түсіп , 1985 жылы аталғана білій ордасын үздки тәмамдағаны. Ал 1985-1990 г.ж.ж. Атырау облысының Құрманғазы ауданындағы К.Маркс атындағы (қазір Әбу Сәрсенбаев атында) орта мектепте қазақ тілі мен әдебиеті пәнінің мұғалімі болып жұмыс жасаан. 1990 жылы Урал педагогикалық институтына арнайы шақыртумен қызметке ауысып, 1990-2009 ж.ж.қазақ тілі кафедрасының ассистенті, оқытушысы, «Қазақ тіл білімі», «Қазақ лингводидактикасы», «Қазақ тілі мен әдебиеті және оқыту теориясы» кафедраларының меңгерушісі, филология, қазақ тілі мен әдебиеті, педагогика факультеттерінің деканы болып жұмыс жасаған. 2009-2011 г.ж.ж. Жәңгір хан атындағы Батыс Қазақстан аграрлық-техникалық университетінд еңбек етіп, онд Тәрбие жәны әлеуметтік жұмыстар жөніндегі проректоры, «Кәсіптка білій», «Қазақ жәна орыс тілдері» кафедраларының меңгерушісі ретінде еңбек еткен. Ал 2011-2018 ж.ж. М.Өтемісов атындағы Батыс Қазақстан мемлекеттік университетінің педагогика, филология, мәдениет және өнер факультеттерінің деканы, Көптілді білім беруді дамыту,«Махамбет» ғылым-зерттеу орталықтарының, «Махамбет» гуманитарлық зерттейлер институтың директоры қызметтерін аса жауапкершілікпен атқара білді. Ал 2019 жылғы қаңтар айынан бастап күні бүгінге дейін «Рухани жаңғыру» институтың директоры.

А.С.Қыдыршаев 1995 жылы Абай атындағы Қазақ Ұлттық педагогикалық университетінің аспирантурасын бітірген. Ол - елімізд алғаш рет «Ахмет Байтұрсынұлының әдістемелік мұрасов» тақырыбынд кандидаттық диссертациясын (. 1995 ж, 29 маусый), тұңғыш рет «Шешендіктануды оқытудың ғылой-әдістемелік негіздері» (Жоғары его орындарының гуманитарлық бөлімдері бойынша) тақырыбында докторлық диссертациясын . (2001 ж, 28 маусым) қорғаған. «Жалын» журналында «Ахмет Байтұрсынов – әдістемеші» атты кең көлемдегі ғылымы-әдістемелік мақаласы (Алматы, 1993 г., №3), «Қазақстан мектебі» журналында (Алматы, 2000 ж., №4, №5, №6)алғашқы рет елімізде шешендіктану (риторика) негіздерін оқытудың қағидаттары, формлары мен әдістері туралы ғылыми-әдістемелік мақалалар топтамасы жарияланған. «Ахмет Байтұрсынұлының әдістемелік мұрасы» (Орал, 1998 г.), «Шешендіктануды оқытудың ғылыми-әдістемелік негіздері» (Алматы, 2000 г.), «Педагогикалық риторика» (Орал, 2021 г. көрұртырымэнография) Республикамызда «Шешендіктану» оқулығын тұңғыш рет жазып, мемлекеттік тіліміздің дамуына және мамндар даярлау ісіне зор үлес қосушы. Бүгінгі таңда «Шешендіктану» оқулығы мол сұранысқа ие болып, оқу құралы үш рет (2004; 2013; 2015) басылым көрген. «Қазақстан Педагогикалық ғылымдары академиясының хабаршысы» (Алматы, 2013 г., қаңтар-желтоқсан) ғылыми журналында «Білім беру жүйесіндегі шешендік өнер»айдарын ашып, жыл бойы ғылым саласы бойынша мақалалар топтамасын жариялаған. Республикалық әдеби-көркает, көпшілки «Таң-Шолпано» журналының 2021 жылғы №6-санынд  (Алматы, қараш-желтоқсаны, 150-154-б.б. )  «Ғалымның сөзі» айдарымна «Көркает шығарм - рухани жаңғыр көзі» атты проблемалық мақаласы жарық көрген. 

Профессор А.С. Қыдыршаев 2004-2007 г.ж.ж. Абай атындағы Қазақ Ұлттық педагогикалық университетінің жанындағы филология, педагогика ғылымдарының доктора (кандидаты) ғылым дәрежесін беру жөніндегі Д14.09.04 профессорық кеңесінің 2.0 ж07.7, 2.0 ж0ж07, 2.0 ж07.7, 2.0 ж07. ҚР Білім және ғылым министрлігінің Білім және ғылым саласындағы бақылау комитеті жанындағы педагогика және психология мамандығы бойынша эксперттік комиссии мүшесі және ғалым хатшысы, 2010 г. (қаңтар-желтоқсан) Ш.Уәлиханов атындағы Көкшетау мемлекеттік университетінің жанындағы филология, педагогика ғылымдарының докторы ғылым дәрежесін беру жөніндегі Д 14.61.27 профессоры ке ңесініні Профессор А.С. Қыдыршаевтың ғылыми- зерттеу жұмыстарының бағыты  : Қазақ тілін оқыт әдістемесі, шешендіктануды (риторика), шешендік өнерді оқыту теориясы мен практикасы, педагогикалық, техникалық жоғары ий орындарындаға жәна орта мектептердегі риторика, оны оқытудың әдістемесі жәна технологиялары, педагогикалық риторика, тілтан педагогикасы мен психологиясы, әдебиеттан педагогикасы мен психологиясы, этнопедагогика, ахметтану, махамбеттану, фарабитану, абайтану, шешендіктану және қазақ афористикасы проблемылары. Осы салаларғы қатысты 500-ден аст ғылого еңбектера авторы, соның ішінд 50 мақал ҚР БОЙ БҒСОК ұсынылғана ғылый журналдард, 7 мақали шетелдки журналдард, оның ішінд 4 мақал жоғары рейтингті басылымдарға (инпакт-факторы бар) ұсынылғана, жалпы көлемі 112 б.т. құрайтын 3 монография, 150 мақала халықаралық конференциялар жинақтарында жарияланған. Ғалым-педагогтың мақалалары РФ, АҚШ, Бразилия, Қытай, Түркия, Чехия және т.б. елдердің басылымдарында, ғылыми жинақтарында жарияланды. А.С.Қыдыршаевтың ғылыми жетекшілігімен бір шоғыр шәкірттері мектепка дейінгі тіл шират мәселесімны, бастауыш, орта, жоғары сыныптардағы шешендка өнерді оқыт, жоғары оқу орындарында риториканы оқыту (педагогикалық білім ордаларында педагогикалық риториканы оқыт, көшбасшо студенттердің сөйлеу мәдениетіна, шешено сөйлеу білік-дағдыларын қалыптастыр ) проблемаларымен шұғылданып, кең көлемді ғылы-зерттеу, эксперименттік жұмыстармен айналысуда. Қысқасы, профессор А.С.Қыдыршаевтың ғылым жетекшілігімен 2 ғылым кандидаты әзірленіп, 26 магистр даярланды. Ол – жалпы көлемі 200 баспа табақ мөлшеріндегі қазақ тілі мен әдебиеті, филология: қазақ тілі, педагогика және психология т.б. мамандықтарында оқитынтер мен студент магистранттарға және филолог мамандарға, мектеп мұғалімдеріне арналған жоғары оқу орнының Ғылыми кеңесі ұсынған 50 оқу құралы, 4 электронды оқу құралы, 13 оқу бағдарламасы жнык 25 оқудар-әдістемелірал. Профессор А.С.Қыдыршаевтың жетекшілігімен 7 авторлық курс даярланды(«Ахметтану», «Шешендіктану», «Сөйлеу мәдениетінің негіздері», «Педагогикалық риторика», «Махамбеттану», «Тілдік қатынас мәдениеті», «Шешен сөйлеу мәдениеті»). Аталмыш курстардың бағдарламалары әзірленіп басылым көрді. Барлық курстар бойынша тұрақты түрде шеберлік сағаттары жүйелі өткізіліп, дәрістер курсы әзірленді.

Қазіргі таңд А.С.Қыдыршаев М.Өтемісов атындағы Батыс Қазақстан университетінің «Рухани жаңғыр» институтының директора ретінд «Болашаққа бағдар: рухани жаңғыр», «Ұлы Даланың жеті қыры» атты бағдарламалық мақалаларының негізгі бағыттары мен нақты жобаларын іске асыруда кешенді жүйелі жұмыстар жүргізуде Профессор А.С.Қыдыршаевтың авторлығымен «Рухани жаңғыру: жаңа ұрпақты ұлттық рухани құндылықтарға баулу ісі, айқын мақсат, нақты міндеттер» атты әдістемелік- өмекшшікА.С.Қыдыршаев - педагогика ғылымдарының доктор (2001), профессор (2008), Қазақстан Педагогикалық ғылымдары академиясының академигі (2009), ҚР Білый жә ғылый министрлігінің ғалого мамандаий арналған ғылого -зерттеу еңбектерге орай берілетіа мемлекеттка стипендия иегері (2006-2008 ж. ж.), Риторикалық қауымдастығының мүшесі (2009), «ҚР Жоғары его орнының үздок оқытушысы» мемлекеттка грантының (2007), атағының (2012) иегері, Еуропалық ғылой-өндірістка палатасы Алтын медалінің жәны сапы жөніндегі дипломының (дипломированный ди Merий) иегері Ресей ( Мәскеу, 2013), ҚР Журналистер одағының мүшесі (2015), «Қазақстанның құрметті ұстазы» (2019), «Жоғары его орнының үздки педагогы» (мамыр, 2020), «Үздка педагога-зерттеуші (тамыз, 2020) жәна Қазақстан Педагогикалық ғылымдар академиясының шешими (№6 хаттама)бойынша ХІІІ Республикалық тәуелсіз қоғамдық байқаудың жеңімпазы ретінде «Үздік ұстаз»  төсбелгілерінің (2021 г., желтоқсан) иегері. Сондайте-ақ, Республикалық «Үш қоңыр» әдебит, мәденит жәна өнер газетінің Батыс Қазақстан облысы бойынша меншікті тілшісі , «Махамбет» республикалық әдеби-мәдени, танымдық журналының ақылдастар алқасының мүшесі (Алматы), республикалық ғылой-әдістемелки, педагогикалық «Біліе технологиялары» ( «Образовательные технологии») журналының ақылдастар алқасының мүшесі, 2017 жыл басылый көрген «Ахмет Байтұрсынұлы» энциклопедиясының редакция алқасының мүшесі ( «Қазақ энциклопедиясы» баспасы, Алматы, 744 бет), 2020 жыл жарық көрген «Жұбаны Молдағалии» энциклопедиясының Бас редактора, жоб жетекшісі(Орал, «Полиграфсервис» ЖШС баспасы, 608 бет). 

         А.С.Қыдыршаев - Қазақстано РЕСПУБЛИКАСЫ Президенті Қасого-Жомарт Тоқаевтың Алғыс хатының (. 2019 ж, маусый), Алғысының, ҚР Тұңғыш Президенті (2019 ж, тамыз.) - Елбасы Нұрсұлтана Назарбаевтың Алғыс хатының (. 2021 ж, қаңтар) иегері. Қазақстаны Республикасы Білая жәна ғылый министрлігінің Құрмет грамотасының (29 тамыз, 2007 ж.), Қазақстаны Республикасы Мәденит жәна спорта министрлігінің Құрмет грамотасының (05 қыркүек, 2018 ж.), Қазақстаны Республикасы Білой жәны ғылого министрлігінің «Қазақстан Республикасының ғылымын дамытуға сіңірген еңбегі үшін» төсбелгісінің (09 қазан, 2012 г., Куәлік №315) иегері. 

Ауқымды да жемісті ғылыми-педагогикалық қызмет атқарумен қатар Абат Сатыбайұлы еліміздің, аймақтық қоғамдық-мәдени өміріне де белсене қатысуда. ҚР Халықтық-демократиялық «Нұр Отан» партиясының мүшесі (2011 жылдан бүгінге дейін), БҚО «Қазақ тілі» қоғамының бюро мүшесі.  Университет «Өркен» газеты біндегі «Кәсіптік білім» (2009-2010), «Риторика» (2010), «Тағылым», «Салауатты өмір салты» (2011-2012), «Полиглот» (2012-2013), «Шешендік мектебі » (2013-2014), «Патриот» (2014-2016), «Махамбет дауысы» (2013-2016), «Мәдениет және өнер» (2017-2019), «Рухани жаңғыру» (2019-2020), «Журналист» (2016-2022) жаршыларының (газет ішіндегі газета) жауапты редакторы. 

Таңда Профессор Бүгінгі Абат Сатыбайұлы Қыдыршаев - Қазақстандағо оқыт әдістемесіно, шешендік өнердің теориясы мен тәжірибесін, жоғары оқу орындарында және орта мектептерде риториканы оқыту әдістемесі мен технологияларын зерттеуге мол үлес қосып жүрген бірден -бір ғалый. 

 

 

509 0
Қыдыршаев Абат Сатыбайұлы, М.Өтемісов атындағы Батыс Қазақстан университетінің профессоры, педагогика ғылымдарының докторы, Қазақстан Педагогикалық ғылымдары академиясының академигі Батыс Қазақстан облысы,Орал қаласы мок № 001632
Оставить комментарий

Подтвердите что вы не робот - [] *: